Mevlana Mesnevi yazı dizisi 84

 Allah'ın sözleri karşısında kıyas ile ilk itiraz eden İblis'ti

İlk kıyasları, Hakk'ın huzurunda ortaya süren murdar İblis oldu.

Dedi ki, ''Ateş topraktan daha güzeldir. Benim aslım ateş, Adem ise hakir topraktan oldu.''

''Öyleyse fer'i asılla mukayese edersek onda karanlık, bendeyse nurlu bir elbise var.''

Allah, ''Bunda soy sop davası yoktur. Asalet, zühd, takva ve edeptendir.''

''Bu fani dünya malı mirası değil ki, soy sop davası caiz olsun.''

''Bu peygamberlerin mirasıdır. Varisi, günahtan sakınan temiz ruhlardır.''

''Ebu Cehil'in oğlu açıkça mümin oldu. Nuh'un oğlu da dünyadan kovuldu.''

''Topraktan yaratılan ay gibi nurlu. Sen, ateşten oldun, kapkara yüzünü gör'' dedi.

Bu kıyaslara ve araştırmalara cevaz verilmesi namaz kılana bulutlu havada veya geceleyin kıbleyi bulmak içindir.

Kabe'nin kendisi ve güneş görününce bu kıyas ve araştırmaların faydası yoktur.

Kabe'yi tanımaya bir mani varsa düşün. Doğrusunu Allah daha iyi bilir.

Allah kuşundan bir ses duyunca sadece zahirini ezberleyip öğrendin.

Sonra sıfatların kıyaslarını yaptın. Tamamen hayal olanı varlık sandın.

Hal ehlinin ıstılahı, söz ile halin tabirleri başkadır.

Sen kuş dilini sadece ses bakımından öğrendin. Sanki manasından bir hisse aldın mı?

Hastanın kalbi senin sözlerinden kırılmış, sense o sağır kimse gibi, ''Hizmet ettim'' sevincindesin.

Vahiy katibi de kuşun sesini duyunca o feyizsiz kulak onu anladığını sandı.

Kuş, ona kanat vurup kör etti. Ölümün ve derdin dibine düşüp uzaklaştı.

Sende kendini bir akis ve zan ile Hüma sanıp gökteki makamlarından ayrılma.

Gerçi ikiniz (Harut ve Marut) meleksiniz ve ind-i ilahide saf bağlayandandınız. Yine de,

Asilerin isyanına acıyın. Nefis ve heva şeytanına da lanet edin.

Her an Allah gayretinden gafil olma ki, yerin dibi menzilin olmasın.

Onlar dediler ki, ''Ey Rabbimiz! Ferman senindir. Kimsenin Sen'den istiğnası yoktur.''

''Bizim günah işlememiz imkansızdır.'' Böyle diyorlardı, lakin gönüllerinde dünya arzusu vardı.

O meleklerde bu düşünce yerleşti. Benlik tohumunu ekmeye başladılar.

Daima diyorlardı ki,''Ey cihan halkı! Ruhaniler sizin seviyenizden uzaktır.''

''Biz göklerde ibadet ediyoruz. Yere insek Hakk'ın emirlerine uyarız.''

''Daima adalet gösterir, ibadet eder, her gece gökyüzüne çıkarız.''

''Böylece zamanın hayret edilenlerinden olur, yeryüzünü (kötülüklerden) emin eylerdik.''

Göğün haliyle yer kıyaslanamaz. Aralarındaki fark gizlenmiştir.