Mevlana Mesnevi yazı dizisi -47

 Şeyh Feriduddin-i Attar'ın (Allah yüce sırrını takdis etsin) beytinin şerhi ''Ey gafil! Sen nefis sahibisin, toprak içinde kan yiyedur! Gönül ehli olansa, zehir yese, o zehir bal olur.''

Gönül sahibi, öldürücü bir zehir içse dahi onun vücuduna bir zarar gelmez.

O iyileşmiş, perhizden kurtulmuştur. Talibin hastalığı yoksa da o, ateş nöbetleri içindedir.

Peygamber, ''Ey talip! Talep olunan dereceye ulaşanlarla boşuna uğraşmaktan sakın'' buyurmuştur.

Nemrud isen ateşten ziyadesiyle kork. Ateşe gireceksen önce İbrahim gibi ol.

Zira ne dalgıç ne de yüzücüsün. Deniz işlerinde cesur olma.

Birisi denizin dibinde inci, birisi ateşin içinde kırmızı gül bulur.

Kamil toprağa ellese altın kesilir. Ham kişinin elinde altın ise küle döner.

O doğru kişi Allah katında makbul olduğu için her işte onun eli, Allah elidir.

Noksan kişinin eliyse şeytana alettir. İşi de daima hile ve düzendir.

Bilgisizlik dahi kamilin yanında bilgiye döner. Münkirlerin ilmiyse cehalet olur.

Hastaya tatlı gıda bile hastalık olur. Kamilin küfrü ise dinin bir vechesidir.

Ey yürüyerek giden! Atlı ile yarışta inat etme. Kazanman imkansızdır, inan.

Hazret-, Musa'ya sihirbazların, ''Önce asanı yere sen at'' diye hürmet göstermeleri

Firavun zamanında büyücüler, Musa ile imtihan olmak istediler.

Fakat onu öne aldılar. Yani sihirbazlar ona hürmet ettiler.

''Hepimiz senin emrine bağlıyız. Dilersen asanı önce sen bırak'' dediler.

Musa, ''Hayır, siz önce hünerinizi, sihir ve kudretinizi gösterin'' dedi.

Bu hürmet, iman sahibi olmalarına yetti. Düşmanlıklarının cezasını da el ve ayaklarının kesilmesiyle çektiler.

Sihirbazlar ilk olarak Musa'nın kadrini bildiler. Suçlarından dolayı el ve ayaklarını feda ettiler.

Kamil için yemek ve konuşmak helaldir. Mademki senin kemalin yok, her şeyi yeme ve dilsiz ol.

Sen kulaksın, o dildir. Allah kulaklara ''Susunuz'' emrini buyurmuştur.

Çocuk doğduğunda önce süt emici olur. Sonra susup daim kulak kesilir.

Sözlerin manasını anlayıncaya kadar bir müddet ağzını açmaz.

Eğer çocuk kulak vermez de boşuna söylenirse topal ve dilsiz gibi ıstırabını izhar eder.

Duymaya kadir olmayan sağır kimse hiç konuşamaz. Ağzı bağlı dilsiz gibidir.

Zira konuşmak için önce dinlemek şarttır. Söze, kulak yolu bağlıdır.

Evlere kapılarından girin. Maksatları sebeplerinden arayın.

İşitilmeğe ihtiyacı olmayan söz, tavsif olunamayan Tanrı'ya mahsustur.

Alemi yaratan O'dur. O kimseye tabi değildir. Kimse onun emrine mani olamaz.

Bütün mahlukat ise tereddütsüz bir üstada bağlı ve bir örneğe muhtaçtır.

Arif isen bir çula bürün, zillet yoluna düşüp gözyaşı dök.

Adem'i gözyaşı günahlarından yıkadı. Tevbe edenin yüzünün suyu taze göz yaşlarıdır.

Adem, yeryüzüne ağlamak, inlemek ve mahzun olmak için geldi.

Adem, cennetten suçunun bağışlanması için yere inmiştir.

Eğer sen de Adem'in evladından isen Hakk'ı talebde ecdadını taklit et.

Gözyaşı ve gönül ateşiyle can mamur olur. Bahçeler bulut ve güneş ile şad olur.

Senin gönlünde gözyaşının zevki yok. Görmemişler gibi gayen su ve ekmekten ibaret.

Dağarcığındaki ekmeği boşaltırsan, agah bir el onu inciyle doldurur.

Can çocuğu şeytan sütünden kesilsin ki meleklerle yoldaş olsun.

Sen karanlık, mükedder ve bulanık oldukça şüphesiz şeytan ile sütkardeşsin.

Nur ve kemal, helal kazanılmış lokmadan doğar.

Kandili söndüren yağ, yaş değildir. Kandilini söndüren o yağı su say.

İlim ve hikmet, aşk ve merhamet helal lokma ile olur.

Bir lokmadan haset, hile, tuzak, gaflet ve cehil meydana geliyorsa o haram olduğundandır.

Buğday ekilen yerde arpa bitmez. Süphesiz atın yavrusu eşek olmaz.

Lokma tohum gibidir, meyvesi fikirlerdir. Lokma derya gibidir, incisi düşüncelerdir.

Helal lokmadan taat arzusu, Hakk'a yaklaşma isteği husule gelir.

Bu sözün sonu yok. Tacirin ve papağanın mevzusunu anlatmaya devam et.