Mevlana Mesnevi yazı dizisi-36

 *Tavşanın bilgisi, ilmin fazileti ve faydaları

Ey akıllı! Bu hikayenin sonu yoktur. Tavşan hikayesinin gerisine kulak tut.

Bu, eşek kulağı ile olmaz. Başka bir kulak lazım. Zira bu sözü, eşek kulağı anlayamaz.

Tilkiyi bile geri koyan tavşanın oyununu, arslanı atlatan hilesini gör.

Süleyman mülkünün yüzüğü ve mührü ilimdir. Bütün alem suret, ilimse candır.

Beşeriyet ilimle itibar kazandı. Denizlerin, sahra ve dağların mahlukatı bu yüzden onun hükmüne girdi.

Bu sebeple arslan ve kaplan insanlardan fare gibi ürker. Deryanın dibindeki timsah korkusundan titrer.

Şeytanlar ve periler sahile çıkmış, her biri bir köşede saklanmıştır.

Ancak, insanın gizli düşmanı çoktur. Akıllı kişi ihtiyat sahibidir.

Bizden gizli, nice güzel ve çirkin yaratıklar olup her dem gönle sıkıntı eriştirirler.

Gusl etmek için ırmağa girsen sudaki diken seni rencide eder.

Her ne kadar diken suyun içinde gizliyse de, ayağını ve elini incitince onun varlığını anlarsın.

Vahy ve vesvesenin üzüntüleri bir kişiden değil, yüz binlerce kişiden olur.

Hislerin değişinceye kadar sabret. O zaman onları görürsün, müşkilin hallolur.

Kimlerin sözünden ayrıldığını; bilgisizlikle kimlere uyduğunu anlarsın.

*Av hayvanlarının tavşana tedbirini sormaları

Sonra onlar dediler ki, ''Ey çevik tavşan! Gönlündeki düşünceni olduğu gibi söyle!''

''Arslanla hilede uğraşan! Çare bakımından fikrin nedir? söyle''

''Danışmak, ileriyi görenlerin karıdır. Akıl, aklın sırdaşıdır.''

''Zira bu Peygamberin sözüdür. O,-Danışılan kimse emin olmalıdır-dedi.''

*Tavşanın, onlardan sırrını gizleyerek verdiği cevap

Tavşan dedi ki, ''Sırrı söylemek doğru değildir. Esrarını gizleyenin boynu bükük olmaz.''

''Ayna temiz ve berrak iken karşısında konuşursan o suret gösteren yine bulanır.''

''Şu güzel söz evvelkilerdendir: -Paranı, mezhebini ve gittiğin yolu gizlemek lazım.-''

''Bil ki, bu üç şeyin düşmanı çoktur. Ama gizlenince arayan, soran olmaz.''

''Sırrını birkaç kişiye dersen, artık ona veda et. Zira iki dudağı aşan sır yayılır.''

''Birbirine birkaç kuş bağlansa, kederden ölü gibi mahpus olurlar.''

''Meşveret gizlice ve başkalarının malumatından perdelenmiş olursa güzeldir.''

''Peygamber gizlice meşveret eder, cihanın, onun düşündüklerinden haberi olmazdı.''

''Fikrini bir misalle irad eder; evveli ve ahiri hayal bile edilemezdi.''

''Sorunun cevabını lütufla yine sual sorulandan alır; yabancılar bundan bir koku bile duyamazlardı.''

Bu sözün sonu yok, geriye dön. Tavşan, arslanı açlık derdiyle bekletti.

Hasılı tavşan hilesini gizleyip hayvanlara fikrini açıklamadı.